สมุนไพรไทย

กานพลู ประโยชน์และสรรพคุณของกานพลู

กานพลู (Clove) เป็นพืชสมุนไพรจำพวกต้น มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ในภาคเหนือเรียกจันจี่ เป็นต้น โดยเป็นพืชสมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยาหลากหลาย ซึ่งมีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณะเฉพาะตัวของกานพลู มีรสเผ็ด และมีเพาะปลูกกันมากที่สุดในแถบประเทศอินโดนีเซีย, ปากีสถาน, อินเดีย, ศรีลังกา เป็นต้น โดยเป็นพืชพื้นเมืองของประเทศฟิลิปปินส์ ซึ่งกานพลูนี้มีจำหน่ายตามท้องตลาดทั่วไปมักนิยมนำมากลั่นเป็นน้ำมันหอมระเหยไว้สูดดม

ลักษณะทั่วไปของกานพลู

สำหรับกานพลูนั้นจัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง โดยมีลำต้นสูงประมาณ 5 – 10 เมตร เป็นใบเดี่ยวรูปวงรี ออกเรียงแบบตรงข้าม ขอบเป็นคลื่น สีแดงหรือน้ำตาลอมแดง และบริเวณเนื้อใบจะค่อนข้างเหนียวและมัน ออกดอกเป็นช่อที่ซอกใบ โดยดอกนั้นมักร่วงหล่นจากต้น กลีบดอกมีสีขาว ส่วนกลีบเลี้ยงและฐานดอกจะมีสีแดงหนาๆ แข็งๆ ส่วนผลจะมีลักษณะรูปทรงไข่

ประโยชน์และสรรพคุณของกานพลู

ดอก – ช่วยแก้ธาตุทั้งสี่พิการ แก้โรครำมะนาด ปวดฟัน ช่วยกระจายเสมหะ และแก้เสมหะเหนียว อีกทั้งแก้อาการหืด เลือดออกตามไรฟัน ทำอาหารให้งวด รวมทั้งแก้ปวดท้อง โลหิตเป็นพิษ หรือเหน็บชา ตลอดจนขับน้ำคาวปลา พิษจากน้ำเหลือง ทำให้การขับถ่ายเป็นไปอย่างปกติ แก้ท้องขึ้น ช่วยกดลมให้ลงสู่ที่ต่ำ และช่วยดับกลิ่นเหล้า แก้พิษน้ำเหลือง ให้รสเผ็ดร้อนปร่า

ใบ – นำไปปิ้งไฟสามารถปิดแผลที่เกิดจากไฟไหม้ หรือต้มอาบแก้ผื่นคัน ให้รสเย็นจืด

น้ำมันกานพลู – เป็นยาใช้เฉพาะที่ ช่วยในการขับผายลม ระงับอาการกระตุก แก้อาการปวดท้อง ปวดฟัน ซึ่งมีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อโรคได้หลายชนิด รวมทั้งสามารถนำไปผสมยากลั้วฟัน หรือใช้เป็นยาดับกลิ่นไล่ยุง ตอดจนใช้แต่งกลิ่นอาหาร เครื่องดื่ม ขนม สบู่ และยาสีฟัน

ซึ่งกานพลูนั้นเป็นพืชสมุนไพรที่มีการนำมาใช้ประโยชน์ตั้งแต่สมัยยุคอียิปต์โบราณเป็นต้นมาเลยทีเดียว ด้วยประโยชน์ที่มีมากมายนี้ทำให้กานพลูเป็นหนึ่งในสมุนไพรเครื่องเทศที่ได้รับความนิยมอย่างมาก โดยชาวเอเชียมักนำกานพลูมาปรุงเป็นยาสำหรับรักษาโรค และชาวตะวันตกมักนำกานพลูมาแต่งกลิ่นอาหาร ตลอดจนใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องสำอางอีกด้วย